STREFA WIEDZY

Soja – wymagania klimatyczne i glebowe

2023-03-10

Soja – wymagania klimatyczne i glebowe Przyjrzyjmy się bliżej warunkom, które należy zapewnić soi, by roślina ta mogła optymalnie się rozwijać i dawać satysfakcjonujące plony. Wbrew wielu obawom bardzo duża powierzchnia uzytków rolnych nadaje się do prowadzenia uprawy soi z sukcesem. 


Wymagania klimatyczne

Soja jest rośliną ciepłolubną charakteryzującą się krótkim okresem wegetacji, który wynosi 120-140 dni. Warto pamiętać, że okres ten uzależniony jest od regionu kraju i wczesności odmiany. Słoneczna i ciepła pogoda niezbędna jest do dobrego kiełkowania i wschodów. Zaleca się wykonywać siew soi w ogrzaną glebę o temperaturze 10 – 12 stopni Celsjusza. Nasiona wysiane w nieogrzaną glebę często wolno kiełkują i mogą ulec butwieniu. Soja potrzebuje dużo ciepła również w okresie rozwoju początkowego, w fazie kwitnienia, a najwięcej w fazie dojrzewania.

Soja posiada rozbudowany, mocny palowy system korzeniowy oraz możliwość ustawiania liści prostopadle do kąta padania promieni słonecznych, dzięki czemu dostosowana jest do okresowych niedoborów wody. Ponadto, dzięki owłosieniu łodyg, liści i strąków soja ogranicza straty wody. Jednak w warunkach długotrwałej suszy, szczególnie na glebach o niskiej pojemności wodnej, soja reaguje skróceniem łodyg oraz zawiązywaniem mniejszej liczby strąków i nasion w strąkach.

Największe zapotrzebowanie na wodę soja wykazuje w fazach od początku kwitnienia do wypełniania strąków, czyli w okresie od czerwca do sierpnia, lecz nadmiar opadów może przedłużać wegetację powodując niekiedy wyleganie roślin. 

Soja wykazuje bardzo duże możliwości regeneracyjne znosząc podtopienia, jak również gradobicie nawet w fazie kwitnienia. Wówczas rośliny regenerują ubytki dzięki wypuszczeniu nowych pędów, liści i kwiatostanów.


Stanowisko i przedplon

Wymagania glebowe soi nie są wygórowane pod względem kompleksu, jak i klasy bonitacyjnej. Stanowisko powinno być w dobrej kulturze, przewiewne, niezakwaszone oraz średnio zasobne w składniki pokarmowe. Praktyka wskazuje, że z sukcesem soję uprawiać można na glebach klasy bonitacyjnej od I do IVa. Na glebach klasy IVb i V uprawa soi również jest możliwa, lecz szczególną uwagę należy zwrócić na niezakwaszenie gleby oraz na zasoby wody glebowej.

Pod uprawę soi nieprzydatne są gleby zbyt zwięzłe, pozbawione struktury, zlewne, silnie zaskorupiające się i z natury zimne, a także o nieuregulowanych stosunkach wodnych. Soja nie lubi gleb piaszczystych, zakwaszonych i podatnych na przesuszenie. Optymalny odczyn gleby dla soi w przedziale pH 6,0 – 7,0 sprzyja symbiozie między soją a bakteriami brodawkowymi. Wapnowanie gleb przed uprawą soi zaleca się przeprowadzić pod przedplon. 

Jak pokazują wyniki ogólnopolskich doświadczeń PDO, soję można uprawiać prawie w całym kraju na obszarze co najmniej 500-700 tys. ha. Gleby przydatne do jej uprawy zajmują ponad 40% gruntów ornych a mniej przydatne stanowią dodatkowe 15%. Są to stanowiska wykorzystywane pod uprawę pszenicy, jęczmienia, rzepaku i buraka cukrowego, a nawet kukurydzy. 

Dobrymi przedplonami dla soi są zboża i kukurydza. Stanowisko po zbożu wolne jest od uciążliwych chwastów oraz nie jest zasobne w azot. Przyorywana słoma kukurydza nie wywołuje reakcji zatrzymania azotu glebowego, a ponadto słoma rozluźnia glebę i wzbogaca ją w duże ilości składników pokarmowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na odchwaszczanie, jakie zastosowano dla przedplonu soi, bowiem pozostałości substancji tj. mezotrion, tienkarbazon metylu, aminopyralid wykazują fitotoksyczność względem soi.

Nie zaleca się uprawy soi po rzepaku, słoneczniku, ziemniaku bądź tytoniu, gdyż w latach o deszczowej pogodzie istnieje duże ryzyko wystąpienia zgnilizny twardzikowej. Nie zaleca się również uprawy na stanowiskach bogatych w azot, świeżo nawożonych obornikiem lub gnojowicą oraz po innych bobowatych. Soję można z powodzeniem uprawiać po sobie wykorzystując część bakterii symbiotycznych z poprzedniego sezonu, dzięki czemu brodawkowanie będzie lepsze.

Dziękujemy! Twój formularz kontaktowy został wysłany.
Błąd! Twój formularz nie został wysłany, spróbuj ponownie.